Hướng dẫn soạn bài Kiều ở Lầu Ngưng Bích - Ngữ văn lớp 9 - Cánh diều chi tiết, đầy đủ nhất. Thông qua việc thực hành trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn và bài tập, chúng ta có thể củng cố kiến thức cơ bản về tác phẩm này.
Đọc hiểu
Câu 1: Việc sử dụng từ ngữ để diễn tả hoàn cảnh của Kiều có gì đặc biệt?
Việc sử dụng từ ngữ để diễn tả hoàn cảnh của Kiều trong đoạn thơ này rất đặc biệt. Đoạn thơ mô tả Kiều ở lầu Ngưng Bích, cảm nhận cảnh cô đơn và nhớ thương người thân. Tác giả sử dụng những hình ảnh thiên nhiên để phản chiếu tâm trạng của Kiều.
Các từ ngữ như “bốn bề bát ngát xa trông”, “cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia” gợi lên sự mênh mông, trống vắng, như nỗi lòng Kiều đang trải qua. Hình ảnh “bẽ bàng mây sớm đèn khuya”, “nửa tình nửa cảnh” cũng cho thấy nỗi buồn, nhớ nhung của Kiều. Cách miêu tả này giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về tâm trạng của Kiều.
Câu 2: Chú ý biện pháp tả cảnh ngụ tình
Biện pháp tả cảnh ngụ tình là gì? Đây là biện pháp nghệ thuật trong văn học mà cảnh vật thiên nhiên được dùng để gợi tả tâm trạng nhân vật. Trong đoạn thơ này, tác giả đã sử dụng biện pháp tả cảnh ngụ tình một cách xuất sắc.
Những cảnh vật như “cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia”, “mây sớm đèn khuya” không chỉ là bối cảnh xung quanh mà còn phản ánh nỗi cô đơn, trống trải và nhớ nhung của Kiều. Hình ảnh “thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa” hay “hoa trôi man mác biết là về đâu” càng làm tăng thêm cảm giác bơ vơ, lạc lõng trong lòng Kiều. Nhờ biện pháp này, tâm trạng của Kiều được diễn tả một cách tinh tế và sâu sắc hơn.
Câu 3: Dự cảm tương lai của Kiều được thể hiện qua hình ảnh nào?
Dự cảm tương lai của Kiều được thể hiện qua những hình ảnh thiên nhiên đầy ẩn ý. Hình ảnh “buồn trông gió cuốn mặt duềnh”, “ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi” dự báo những sóng gió, biến động trong cuộc đời Kiều.
Những từ ngữ như “buồn trông”, “chân mây mặt đất một màu xanh xanh” cũng gợi lên cảm giác mờ mịt, vô định về tương lai. Qua những hình ảnh này, người đọc cảm nhận được những lo âu, bất an của Kiều về những gì sắp tới. Tác giả đã dùng cảnh vật thiên nhiên để dự báo những khó khăn, gian truân mà Kiều sẽ phải đối mặt trong tương lai.
Trả lời câu hỏi cuối bài
- Đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích có thể chia làm mấy phần? Trình bày nội dung chính của mỗi phần
Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” có thể chia làm ba phần chính.
- Phần 1: Sáu câu thơ đầu miêu tả cảnh lầu Ngưng Bích, nơi Kiều bị giam lỏng. Tác giả sử dụng cảnh thiên nhiên rộng lớn, hoang vắng để thể hiện nỗi cô đơn, bơ vơ của Kiều.
- Phần 2: Tám câu thơ tiếp theo thể hiện nỗi nhớ thương của Kiều đối với người thân. Kiều nhớ đến Kim Trọng, người yêu đang mong đợi, và cha mẹ già yếu nơi quê nhà. Nỗi nhớ này làm tăng thêm sự đau khổ và dằn vặt trong lòng Kiều.
- Phần 3: Tám câu thơ cuối là cảnh Kiều buồn bã, lo lắng cho tương lai. Những hình ảnh thiên nhiên sóng gió, mây mưa gợi lên dự cảm không tốt về cuộc đời Kiều sau này.
- Khung cảnh được miêu tả ở sáu dòng thơ đầu có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện tâm trạng của Thuý Kiều?
Khung cảnh ở sáu dòng thơ đầu có tác dụng rất lớn trong việc thể hiện tâm trạng của Thuý Kiều. Tác giả miêu tả cảnh thiên nhiên mênh mông, hoang vắng với “bốn bề bát ngát xa trông”, “cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia”. Những hình ảnh này không chỉ làm nổi bật sự rộng lớn, trống trải của không gian mà còn phản ánh nỗi cô đơn, lạc lõng của Kiều. Cảnh thiên nhiên nơi lầu Ngưng Bích như một bức tranh tĩnh lặng nhưng chứa đầy nỗi buồn, sự vô vọng của Kiều.
- Thuý Kiều lần lượt nhớ tới những ai? Theo em, trình tự nỗi nhớ đó có hợp lí không? Vì sao?
Thuý Kiều lần lượt nhớ tới hai người quan trọng trong cuộc đời mình: Kim Trọng và cha mẹ. Trình tự nỗi nhớ này hoàn toàn hợp lý vì nó phản ánh đúng tâm trạng và tình cảm của Kiều.
- Đầu tiên, Kiều nhớ đến Kim Trọng, người yêu thương, người đã từng hẹn ước. Điều này thể hiện nỗi đau xót và hối tiếc của Kiều khi phải xa người yêu vì hoàn cảnh trớ trêu.
- Sau đó, Kiều nhớ đến cha mẹ, những người đã sinh thành, dưỡng dục. Nỗi nhớ này thể hiện lòng hiếu thảo và sự lo lắng của Kiều khi không thể ở bên chăm sóc cha mẹ già yếu.
Trình tự nỗi nhớ này hợp lý vì nó phản ánh sâu sắc tình cảm và trách nhiệm của Kiều đối với người thân yêu.
- Theo em, tám dòng thơ từ dòng 7 đến dòng 14 trong đoạn trích là lời của ai? Vì sao em biết điều đó? Những lời này có tác dụng gì trong việc thể hiện nội tâm nhân vật?
Tám dòng thơ từ dòng 7 đến dòng 14 trong đoạn trích là lời của Thuý Kiều. Em biết điều đó vì những câu thơ này thể hiện nỗi lòng, tâm trạng và suy nghĩ sâu kín của Kiều. Kiều nhớ đến Kim Trọng và cha mẹ, thể hiện sự dằn vặt, lo lắng và tiếc nuối. Những lời này có tác dụng làm nổi bật nội tâm của nhân vật, giúp người đọc hiểu rõ hơn về nỗi đau, sự cô đơn và trách nhiệm mà Kiều đang gánh chịu. Đồng thời, nó cũng làm tăng thêm tính chân thực và sâu sắc cho tâm trạng của Kiều.
- Kiều ở lầu Ngưng Bích được coi là một trong những đoạn trích thể hiện tài năng của Nguyễn Du trong nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. Hãy phân tích tám dòng thơ cuối để làm sáng rõ điều đó
Tám dòng thơ cuối của đoạn trích là một minh chứng rõ ràng cho tài năng của Nguyễn Du trong nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. Tác giả sử dụng hình ảnh thiên nhiên để diễn tả nỗi lòng và dự cảm tương lai của Kiều.
- “Buồn trông gió cuốn mặt duềnh” gợi lên cảm giác bất ổn, lo lắng của Kiều. Gió cuốn mạnh mẽ như nỗi buồn, lo lắng của Kiều bị cuốn trôi theo dòng đời.
- “Hoa trôi man mác biết là về đâu” thể hiện sự lạc lõng, bơ vơ, không biết đi về đâu của Kiều trong tương lai.
- “Buồn trông nội cỏ rầu rầu” và “Chân mây mặt đất một màu xanh xanh” miêu tả cảnh thiên nhiên u ám, ảm đạm, phản chiếu nỗi buồn và sự vô định của Kiều.
- “Buồn trông gió cuốn mặt duềnh”, “ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi” dự báo những biến cố, sóng gió sẽ ập đến trong cuộc đời Kiều.
Những hình ảnh này không chỉ làm tăng thêm tính chân thực, sống động cho bối cảnh mà còn phản ánh sâu sắc tâm trạng, nội tâm của Kiều. Tác giả đã khéo léo sử dụng cảnh vật để tả tâm trạng, qua đó làm nổi bật tài năng tả cảnh ngụ tình của mình.
- Em hãy chuyển nội dung 14 dòng thơ đầu thành một đoạn văn xuôi
Thuý Kiều bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, bốn bề là cảnh thiên nhiên mênh mông, hoang vắng. Nhìn ra xa, Kiều chỉ thấy những ngọn núi xa trùng điệp, cát vàng và bụi hồng trải dài. Khung cảnh ấy như phản chiếu nỗi cô đơn, lạc lõng trong lòng Kiều. Nỗi lòng của nàng như nửa cảnh, nửa tình, bẽ bàng trước cảnh mây sớm đèn khuya. Kiều nhớ đến Kim Trọng, người yêu thương, người đã hẹn ước dưới trăng. Nỗi nhớ ấy như từng dòng sương rơi, ngày đêm trông mong chờ đợi. Bên trời góc bể, lòng son sắt của Kiều chẳng bao giờ phai nhạt. Nàng đau xót khi nghĩ đến người yêu đang mong đợi, cha mẹ già yếu không biết giờ này ra sao. Những suy nghĩ ấy khiến lòng Kiều càng thêm dằn vặt, lo lắng, và buồn bã.
Với những hướng dẫn soạn bài Kiều ở Lầu Ngưng Bích - Ngữ văn lớp 9 - Cánh diều chi tiết như trên. Hy vọng sẽ giúp các bạn nắm được những ý chính của tác phẩm này. Chúc các bạn có những bài soạn thật tốt, để thuận tiện trong quá trình tiếp thu bài giảng.
