Cách điệu là gì? Quy tắc và ứng dụng của cách điệu trong nghệ thuật

Ngày đăng: 03/10/2024

Trong nghệ thuật, cách điệu cho phép nghệ sĩ, nhà thiết kế thể hiện được cá tính riêng của mình. Vậy cách điệu là gì? Tại sao chúng đóng một vai trò quan trọng khi thiết kế nghệ thuật? Hãy cùng tìm hiểu cùng Vạn An Group ngay trong bài viết dưới đây nhé!

Cách điệu là gì?

Cách điệu hay Stylized trong tiếng anh là một hình thức khái quát hóa quan trọng trong nghệ thuật. Đây là một thuật ngữ dùng để chỉ kỹ thuật biến tấu, điều chỉnh một đối tượng, ý tưởng nào đó để tạo sự độc đáo và sáng tạo. Cách điệu được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như: kiến trúc, nghệ thuật, thiết kế, thời trang, âm nhạc và văn học.

Đặc điểm của cách điệu

• Đổi mới sáng tạo: Cách điệu khuyến khích sự sáng tạo từ các nhà thiết kế giúp họ thể hiện được cá tính và phong cách riêng.

• Biến tấu hình thức: Cách điệu cho phép tạo ra các biến thể mới dựa trên hình dáng ban đầu, giúp tạo ra hình ảnh phong phú.

• Mang ý nghĩa cảm xúc: Cách điệu giúp truyền tải những thông điệp ý nghĩa, đầy cảm xúc qua hình thức và màu sắc.

• Đối xứng và bất đối xứng: Sự đối xứng sẽ tạo sự cân bằng và hài hòa. Sự bất đối xứng sẽ tạo sự mới mẻ, thu hút.

Các cách cách điệu cơ bản

Có 2 cách cách điệu cơ bản là:

Cách điệu theo tự nhiên

Loại cách điệu này chủ yếu mô phỏng theo hình dáng có sẵn của đối tượng tự nhiên, giảm bớt các chi tiết rườm rà, tiết điệu hóa một vài chi tiết đặc trưng của đối tượng. Tuy là mô phỏng các đẹp có sẵn của tự nhiên, nhưng cũng cần phải có sự sáng tạo chủ động của người vẽ để tạo sự hài hòa, nhịp điệu và nhất quán về cách vẽ.

Cách điệu theo cấu trúc

Do một vài yêu cầu phải có mô típ hết sức cô đọng, giản đơn và có tính tượng trưng cao thì sẽ cách điệu theo lối này như: huy chương, quốc huy, logo các hãng, chạm khắc đá hay các mô đun trang trí khác. Hai hình thức cách điệu này không có ranh giới tuyệt đối, trong nhiều tác phẩm vẫn có sự giao thoa sao cho phù hợp với những cung bậc khác nhau giữa tự nhiên và cấu trúc.

Có những loại cách điệu nào?

Một số loại cách điệu được sử dụng phổ biến như:

• Cách điệu màu sắc: Cách điệu màu sắc sẽ sử dụng các tông màu tương phản, đối lập nhau để làm nổi bật các yếu tố trong thiết kế. Sử dụng bảng màu giới hạn để chọn các màu sắc cụ thể nhằm tạo nên sự đồng nhất và tinh tế cho toàn bộ thiết kế.
• Cách điệu nét: Sử dụng các đường nét cong, uốn lượn tạo cảm giác tự nhiên, nhẹ nhàng hoặc có thể sử dụng đường nét góc cạnh để tạo cảm giác mạnh mẽ, hiện đại.
• Cách điệu mảng: Cách điệu mảng liên quan tới việc tạo ra các mảng hình học hoặc hình ảnh có cấu trúc đặc biệt. Nguyên tắc thiết kế là sắp xếp các mảng hình hoặc màu sắc một cách hài hòa, tạo điểm nhấn và sự thống nhất cho thiết kế tổng thể.
• Cách điệu hình khối: Cách điệu hình khối là cách thay đổi hình dạng cơ bản của một đối tượng nào đó để tạo ra sự mới mẻ. Sử dụng nhiều lớp hình khối khác nhau để tạo chiều sâu và sự hấp dẫn riêng cho sản phẩm.

Quy tắc cách điệu hiệu quả

Quy tắc cách điệu là các nguyên tắc thiết kế nhằm làm nổi bật các đối tượng hoặc hình ảnh một cách sáng tạo, độc đáo, cụ thể:

• Đơn giản hóa chi tiết: Giảm bớt các yếu tố rườm rà, không cần thiết và tập trung vào tạo hình chính nhằm giúp người xem dễ dàng hiểu thông điệp.

• Sự tương phản: Kết hợp các màu sắc tương phản để tạo sự nổi bật, kết hợp các hình khối khác nhau để tạo sự đa dạng trong thiết kế tổng thể.

• Tái cấu trúc: Thay đổi vị trí, kích thước và tỷ lệ các yếu tố. Sử dụng quy luật đối xứng và bất đối xứng để tạo sự thú vị.

• Thể hiện được cảm xúc: Sử dụng các màu sắc có khả năng gợi lên cảm xúc, điều chỉnh các yếu tố văn hóa để phù hợp với ý nghĩa muốn truyền tải.

• Tính nhất quán: Đảm bảo rằng các yếu tố trong thiết kế đều được sử dụng phù hợp với ý tưởng hoặc thông điệp chung.

Ứng dụng của cách điệu

Cách điệu được ứng dụng trong một số lĩnh vực như:

• Nghệ thuật: Các nghệ sĩ phải sử dụng cách điệu để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật độc đáo, thể hiện được cảm xúc và truyền tải các thông điệp ý nghĩa.

• Thiết kế đồ họa: Cách điệu được sử dụng trong thiết kế logo hoặc đồ họa truyền thông để giúp thương hiệu được nổi bật và dễ dàng nhận diện.

• Kiến trúc: Cách điệu được sử dụng trong thiết kế mặt tiền và không gian nội thất nhằm thể hiện phong cách riêng của công trình.

• Thời trang: Cách nhà thiết kế thời trang sẽ sử dụng cách điệu để tạo ra các bộ sưu tập độc đáo, mang tính nghệ thuật cao thể hiện cá tính.

• Văn hóa: Cách điệu có thể xuất hiện trong lĩnh vực văn học thông qua việc sử dụng từ ngữ sáng tạo, giàu ý nghĩa.

Vậy cách điệu không chỉ đơn thuần là việc thay đổi hình thức của một đối tượng mà còn thể hiện được cá tính cũng như truyền tải những thông điệp ý nghĩa mà người thiết kế đem đến. Nếu bạn đọc có những thắc mắc về khái niệm “cách điệu là gì?” xin vui lòng liên hệ với Vạn An Group qua hotline 0968 675 102 - 0985 385 102 để được hỗ trợ giải đáp!

Xem thêm: Kỷ hà là gì? Tìm hiểu ngay về cách điệu kỷ hà trong nghệ thuật