Khối lượng riêng của các chất là phần nội dung quan trọng trong môn Khoa học tự nhiên ở Lớp 6 chương trình Cánh Diều. Bài viết sau đây của VOH Giáo dục giải thích công thức tính khối lượng riêng và cung cấp ví dụ bài toán để học sinh dễ hiểu. Hiểu về lý thuyết này giúp học sinh áp dụng trong giải các bài toán liên quan đến khối lượng và thể tích.
Khái niệm khối lượng riêng là gì?
Khái niệm có thể được định nghĩa như sau, khối lượng riêng là đại lượng đo bằng thương số giữa khối lượng của vật trên cho thể tích của vật ấy. Nói cách khác KLR chính là đặc tính về mật độ khối lượng trên cho một đơn vị thể tích về vật đó.
Công thức tính khối lượng riêng
Công thức tính chính xác và cơ bản nhất đó là :
D = mV
Trong đó
- D : Là khối lượng riêng của vật
- m : Khối lượng của vậy (kg)
- V : Thể tích của vậy (m3)
- Từ công thức chính chúng ta có thể suy ra được nhiều công thức ứng dụng khác để tính khối lượng hoặc thể tích của vậy.
- Cũng từ công thức trên chúng ta có thể thấy được, khối lượng riêng và khối lượng của vật tỉ lệ thuận với nhau, do vậy trong quá trình tính toán hoặc so sánh đây chính là hai đơn vị có cùng chiều với nhau.
- Ngược lại nếu D và thể tích V chất sẽ là tỉ lệ nghịch với nhau, ghi nhớ điều này để giải một số bài toán cần phân tích nhiều.
Khối lượng riêng của các chất
Trong quá trình học tập việc nhớ công thức về khối lượng của các chất là cực kỳ quan trọng, nó giúp bạn có thể giải nhanh bài toán đồng thời rút ngắn các giai đoạn trình bày. Dưới đây là bảng khối lượng riêng chất rắn, chất lỏng của một số chất cụ thể:
Chất rắn
D - KLR
(kg/m3)
Chất lỏng
D - KLR
(kg/m3)
Chì
11300
Thủy Ngân
13600
Sắt
7800
Nước
1000
Nhôm
2700
Xăng
700
Đá
2600
Dầu hỏa
801
Gạo
1200
Dầu ăn
800
Gỗ tốt
800
Rượu - Cồn
790
Sứ
2300
Li - e
600
Một số bài tập tính khối lượng riêng
Bài toán 1 : Đổ 1 lít rượu vào 2 lít nước rồi trộn đều , ta thấy thể tích của hỗn hợp bị giảm 0,5% thể tích tổng cộng của 2 loại. tính khối lượng riêng của hỗn hợp . Cho khối lượng riêng của rượu là 700kg/ m3 của nước là 1000 kg/m3
ĐÁP ÁN1l = 1dm3= 0,001m3
2l = 2dm3 =0,002m3
Khối lượng của hỗn hợp là : m = mn+mr= 700. 0,001 +1000. 0,002 = 2,7 kg
Vì hỗn hợp giảm 0,5% thể tích nên nó còn lại 99,5 %
Thể tích hỗn hợp V = (0,001 +0,002) . 0,995 = 0,002985 m3
Khối lượng riêng của hỗn hợp : D=m/V = 2,7/0,002985 = 904,5 cm3
Bài toán 2 : Một học sinh xác định khối lượng riêng của ngô bằng phương pháp
Đong một ca Ngô ngang miệng rồi dùng cân đo khối lượng m của Ngô.
Đổ đầy nước vào ca, rồi dùng bình chia độ đo thể tích V của nước.
D (của Ngô) = m/V
Hỏi D (khối lượng của ngô) đã được tính đúng chưa?
ĐÁP ÁNSai. Vì giữa các hạt Ngô luôn có một khoảng cách lớn, nên thể tích đo như vậy là không chính xác.
Bài toán 3 : Khối lượng riêng của dầu ăn vào khoảng 800 kg/m3. Do đó 2 lít dầu ăn sẽ có trọng lượng khoảng.
ĐÁP ÁNKhối lượng 2 lít dầu ăn = 800. 0,002 = 1,6 kg
Trọng lượng P = 10m = 10 . 1,6 = 16N
Bài toán 4 : 1kg kem giặt VISO có thể tích 900 cm3. Tính khối lượng riêng của kem giặt VISO và so sánh với khối lượng riêng của nước.
ĐÁP ÁNTrên đây là khái niệm, công thức cũng như một số ví dụ về nội dung khối lượng riêng cho các em học sinh tham khảo. Lý thuyết cũng như các công thức về khối lượng riêng không quá phức tạp tuy nhiên một số bài toán ứng dụng khá yêu cầu nhiều kỹ năng.
